Studium Generale attendeert u graag op de Van der
Leeuw-lezing 2004:

NOREENA HERTZ EN LUUK VAN MIDDELAAR
OVER ARMOEDE, SCHULD EN RENTE, MAAR OOK GENADE

Op vrijdag 5 november spreekt Noreena Hertz de 22e Van
der Leeuw Lezing uit. Thema is de schuldenproblematiek
van de Derde Wereld. De titel van haar lezing is ‘I.O.U.
How we can end the developing world’s debt crisis once
and for all’. Noreena Hertz werd beroemd als econome
met haar boek ‘The Silent Takeover’ (De stille overname)
en is wereldwijd actief in de anti-globaliseringsbeweging.

Co-referent is de politiek filosoof Luuk van Middelaar. De
titel van zijn betoog is ‘En vergeef ons hun schulden’:
over de economie van de schuld en de theologie van het
geld. Van Middelaar onderscheidt daarin ook een tweede
soort schuld, theologisch-moreel van aard, die de
oplossing van het schuldenvraagstuk in de weg staat.

Plaats van handeling is de Martinikerk, op vrijdag 5
november. Aanvang: 16.30 uur (de kerk gaat om 16.00
uur open). GRATIS KAARTEN zijn verkrijgbaar bij de RUG-
winkel, Oude Kijk in’t Jatstraat 39, of kunnen worden
aangevraagd via http://www.vanderleeuwlezing.nl

‘GUILT’ EN ‘DEBT’, SCHULD EN SCHULD
Noreena Hertz geeft in haar lezing aan wat er moet
gebeuren met de – omvangrijke – schulden van de Derde
Wereld: kwijtschelden en ervoor zorgen dat de gelden die
anders aan aflossing zouden worden besteed niet
toevallen aan de nationale regeringen, maar aan een
onafhankelijk ‘Trust’ die de hulpbehoevenden wèl bereikt.
Met haar plan stelt Hertz zich ten doel om een betere,
eerlijker, veiliger wereld mogelijk te maken door het
duivelse pact tussen Wereldbank en schuldenlanden op te
heffen.

Van Middelaar plaatst in zijn co-referaat een aantal
kanttekeningen bij de lezing van Noreena Hertz. In een
prachtig betoog figureren o.a. Nietzsche, Jezus, Luther en
Max Weber, maar – en niet alleen voor de ‘couleur locale’
– vooral ook de verkoper van de straatkrant ‘De Riepe’ bij
de uitgang van de supermarkt. (Een straatkrant die u
overigens krijgt omdat God dood is. Van Middelaar legt in
zijn referaat uit hoe dat in elkaar zit.)
Mede op grond van christelijk-theologische noties over
geld, schuld, rente, armoede en aalmoes komt Van
Middelaar tot de conclusie dat kwijtschelding van
schulden niets uithaalt. Onder verwijzing naar Nietzsche
wijst hij op het belang van het (eigendoms)recht, een
juiste verhouding tussen koper en verkoper, van persoon
tot persoon: “verwerp de ‘guilt’ over de ‘debt’, reken ieder
af op woorden en daden, zodat hij uw gelijke wordt”.