-----------------------------------------------------------------
Deze e-mail is verzonden aan abonnees van de lijst
[log in to unmask]
Zie voor abonneren, adreswijzigen, opzeggen, zelf mailen, toegang archief
op:
http://www.astro.rug.nl/~nvws/asmetlst.htm

Met vriendelijke groet, Jan de Boer, secretaris KNVWS
(http://www.sterrenkunde.nl)
-----------------------------------------------------------------
P E R S B E R I C H T

Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Amsterdam, 3 november 2009

Neutronensterren beven anders dan gedacht

De Amsterdamse sterrenkundige Anna Watts (UvA) en haar Amerikaanse
collega Andrew Steiner (Michigan State University) hebben ontdekt dat
trillingen op magnetars als gevolg van sterbevingen, verband houden
met bewegingen van de korst en niet met activiteit in de kern van de
neutronenster. Ze stellen dat de atoomkernen in de korst van de
magnetar minder protonen en meer neutronen bevatten dan eerder werd
gedacht. De onderzoeksresultaten zijn op 30 oktober gepubliceerd in
Physical Review Letters.

Magnetars zijn jonge neutronensterren met een ultra-sterk magnetisch
veld, zo’n 10 miljard keer sterker dan dat van de aarde. Ze vormen de
krachtigste magneten in de kosmos. Ze ontstaan nadat een zware ster in
een supernovaexplosie aan het einde van zijn leven is gekomen. De
laagfrequente röntgenstraling komt vrij wanneer magnetars krachtige
seismische erupties ondergaan, die sterbevingen worden genoemd,
waarbij de hele ster trilt. Net zoals geologen de trillingen tijdens
aardbevingen kunnen gebruiken om de interne structuur van de aarde te
achterhalen, vertellen sterbevingen iets over de structuur van een
ster. Een sterbeving ontstaat door het snelle verval van het sterke
magnetische veld van een magnetar. Daardoor scheurt de dichte, harde
korst en volgt een uitbarsting van gamma- of röntgenstraling. Volgens
recente simulaties is de korst van een neutronenster 10 miljard keer
zo sterk als staal.

“De oude modellen voor de trilingen van magnetars voorspelden ook een
te lage massa voor de neutronenster”, zegt co-auteur Anna Watts
(Sterrenkundig Instituut Anton Pannekoek, Universiteit van Amsterdam).
“In ons nieuwe model verbinden we de röntgenvariaties met een
frequentie van 20 Hz en lager met de korst van de neutronenster en
niet met de kern.” “Ons model staat daarnaast een hogere massa toe,
meer in lijn met theoretische verwachtingen. Deze nieuwe ontdekking is
belangrijk omdat het ons iets vertelt over wat er gebeurt met
atoomkernen die zo ongelofelijk dicht opeengepakt zijn.”

Link naar een video over het onderzoek:
http://www.youtube.com/watch?v=VyVQRbZkN3s
Video credit: NSCL/K. Sharghi