P E R S B E R I C H T

Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Amsterdam, 14 januari 2008

Simulatie sterrenhoop op netwerk supercomputers

Een onderzoeksteam van de Universiteit van Amsterdam heeft met succes een
sterrenhoop gesimuleerd over een wereldwijd netwerk van GRAPE-6Af
supercomputers. Om de simulatie mogelijk te maken, werden de supercomputers,
die in Nederland, Japan en de Verenigde Staten staan, gekoppeld aan een
computationeel grid.

Informaticus Derek Groen en numeriek sterrenkundige Simon Portegies Zwart
hebben samen met collega's in Japan en de VS de supercomputers gekoppeld om
zodoende grote berekeningen mogelijk te maken. Voor dit experiment is de
speciale GRAPE-6Af computer gebruikt, die meer dan honderd keer sneller
rekent dan een gewone PC. Deze berekeningen zijn nodig om de effecten van de
zwaartekracht op de beweging van sterren te bepalen, wat het belangrijkste
onderdeel is van het simuleren van een sterrenhoop. Wetenschappers hebben
eerder al algoritmes geschreven voor een simulatie op een lokaal netwerk van
GRAPE, maar deze bleken minder geschikt voor gebruik over een
intercontinentaal netwerk.

“Het knelpunt in dergelijke berekeningen is de communicatie tussen de
computers”, zegt Derek Groen van de Universiteit van Amsterdam. “Hemelsbreed
liggen Amsterdam en Tokio meer dan 9000 kilometer uit elkaar, en voor de
computers kost het ongeveer 0,3 seconden om elkaar alleen maar ‘gedag te
zeggen’.” In een lokaal netwerk is die communicatie veel sneller, doordat de
afstand tussen de computers kleiner is. Het probleem waar de wetenschappers
mee te kampen hadden is hoe een berekening door computers op een dergelijke
grote onderlinge afstand toch efficiënt zou kunnen verlopen. Uit de
resultaten blijkt dat het vergroten van de bandbreedte van het netwerk de
berekeningen een stuk efficiënter maakt, ondanks de 0,3 seconden die het
kost om contact te maken. “We hebben nu aangetoond dat een grootschalige
berekening over een netwerk efficiënt kan verlopen”, zegt Portegies Zwart.
“Nu kunnen we problemen doorrekenen die meer capaciteit vereisen dan dat we
op een enkele supercomputer kunnen krijgen.”


Beeld in http://www.astronomie.nl/index.php?comp=796 :
 -Foto GRAPE-6 (g6cluster.jpg)
 -Foto sterrenhoop (m3cluster.jpg)