-----------------------------------------------------------------
Deze e-mail is verzonden aan abonnees van de lijst
[log in to unmask]
Zie voor abonneren, adreswijzigen, opzeggen, zelf mailen, toegang archief
op:
http://www.astro.rug.nl/~nvws/asmetlst.htm

Met vriendelijke groet, Jan de Boer, secretaris KNVWS
(http://www.sterrenkunde.nl)
-----------------------------------------------------------------

P E R S B E R I C H T

Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Utrecht, 7 december 2009

Eerste nevel rond een magnetar gevonden

Utrechtse en Japanse onderzoekers hebben een nevel rond een magnetar
(een ultramagnetische pulsar) ontdekt. Pulsars zijn snel roterende
neutronensterren, die door hun sterke magneetveld worden afgeremd en
daarbij tot hoge energieën versnelde elektronen hun omgeving inblazen.
Hierdoor ontstaat een nevel die kan worden waargenomen met radio-,
optische en röntgentelescopen. Deze ‘pulsar windnevels’ kunnen zeer
helder zijn zoals de bekende Krabnevel. De ontdekking wordt binnenkort
gepubliceerd in het Amerikaanse vakblad 'The Astrophysical Journal
Letters'.

Tot nog toe was het niet duidelijk waarom de magnetars geen nevel
leken te hebben. De waargenomen magnetars roteren weliswaar langzamer
dan de meeste pulsars (ze draaien gemiddeld één tot twee maal per 10
seconde om hun as, tegen pulsars zo'n 10 - 100 maal per seconde), maar
dit komt doordat ze in het verleden veel sterker zijn afgeremd dan
normale pulsars, juist door hun sterke magneetveld. Er is zelfs een
populaire theorie die stelt dat magnetars geboren zijn met extreem
snelle rotaties van wel zo'n 1000 maal per seconde. Dus ook al draaien
de waargenomen magnetars nu langzaam, in het verleden zouden ze juist
heel efficiënt een nevel hebben moeten kunnen maken.

Nu er voor het eerst een nevel gevonden is, rond de magnetar
1E1547-5408, is het mogelijk de kwestie rond de beginrotaties van
magnetars verder te onderzoeken. De nevel is zwak en tot dusver alleen
goed waargenomen met behulp van NASA’s röntgentelescoop Chandra. "Deze
magnetar is de snelst draaiende van alle bekende magnetars, en dit zou
wel eens de reden kunnen zijn dat juist deze magnetar een nevel blijkt
te hebben", zegt Jacco Vink, sterrenkundige verbonden aan de
Universiteit Utrecht en eerste auteur van het artikel. Volgens Vink
begint het echte werk nu pas: "Pulsar windnevels vormen zich over
langere tijd en hun eigenschappen vertellen ons iets over de
geschiedenis van de pulsar. En juist voor magnetars is deze
'archeologische' bron zo interessant, omdat we nog steeds niet echt
weten waarom magnetars zo’n krachtig magneetveld hebben: door een
extreem snelle rotatie bij hun geboorte, of juist door een extreem
magneetveld van de ster waaruit ze zijn voortgekomen.”

www.astronomie.nl
www.jaarvandesterrenkunde.nl

-----------------------------------------------------------------
Deze e-mail is verzonden aan abonnees van de lijst [log in to unmask]
Zie voor abonneren, adreswijzigen, opzeggen, zelf mailen, toegang archief op:
http://www.astro.rug.nl/~nvws/asmetlst.htm
-----------------------------------------------------------------