-----------------------------------------------------------------
Deze e-mail is verzonden aan abonnees van de lijst
[log in to unmask]
Zie voor abonneren, adreswijzigen, opzeggen, zelf mailen, toegang archief
op:
http://www.astro.rug.nl/~nvws/asmetlst.htm
Met vriendelijke groet, Jan de Boer, secretaris KNVWS
(http://www.sterrenkunde.nl)
-----------------------------------------------------------------
P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Leiden, 27 mei 2009
Astronomen ontwaren schijngestalten van een exoplaneet
Leidse sterrenkundigen laten voor het eerst zien dat een planeet rondom een
andere ster dan de zon net zulke schijngestalten vertoont als onze maan. De
exoplaneet, CoRoT-1b, staat op zo’n 1600 lichtjaar afstand in het
sterrenbeeld Eenhoorn, en is ontdekt door de Frans/Europese CoRoT-satelliet.
De resultaten van de Leidse onderzoekers worden morgen gepubliceerd in het
tijdschrift Nature.
Uit de waarnemingen van CoRoT maken de astronomen op dat de nachtzijde van
de planeet compleet donker is, terwijl de dagzijde sterk wordt opgewarmd
door de ster, tot waarschijnlijk zo’n 2000 graden Celsius. “De afstand van
CoRoT-1b tot de ster is dan ook minder dan 3 procent van de afstand
aarde-zon”, zegt Ignas Snellen, die het onderzoek heeft geleid. Gedurende de
36 uur dat de planeet om de ster draait, zien de astronomen afwisselend de
lichte dagzijde en de donkere nachtzijde van de planeet. Omdat de ster zo’n
10.000 keer helderder is dan de planeet, zien ze het systeem bij elkaar
steeds éénhonderdste van een procent lichter en donkerder worden. “Een
ongelooflijk precieze meeting, waarvoor het team rondom de CoRoT-satelliet
alle credit moet krijgen”, aldus Snellen.
Het gemeten effect lijkt erg veel op de schijngestalten bij hemellichamen in
ons eigen zonnestelsel, zoals bij onze maan, waarbij de zon steeds van een
andere kant op de maan schijnt terwijl deze om de aarde draait. Al gaat het
hierbij wel om gereflecteerd zonlicht, terwijl het bij CoRoT-1b
waarschijnlijk om warmtestraling gaat. Een interessant detail is dat 2009
door de Verenigde Naties is uitgeroepen tot Internationaal Jaar van de
Sterrenkunde. Dit jaar wordt herdacht dat 400 jaar geleden, in 1609, Galileo
Galilei voor het eerst met een (in Nederland uitgevonden) telescoop de
sterrenhemel bestudeerde. Een van de eerste waarnemingen van de Italiaanse
astronoom waren de schijngestalten van Venus, waarmee hij de ware aard van
ons zonnestelsel blootlegde. Precies 400 jaar later is nu voor het eerst
hetzelfde effect waargenomen voor een hemellichaam buiten ons zonnestelsel.
Animatie en artistieke impressies op
http://www.astronomie.nl/nieuws/1349/astronomen_ontwaren_schijngestalten_van_een_exoplaneet.html
|
